Việt vị là tình huống rất hay gặp trong bóng đá chuyên nghiệp. Tuy nhiên không phải bạn nào cũng hiểu rõ về việt vị và những tình huống bị phạt việt vị. Vậy việt vị là gì? Luật việt vị được áp dụng trong bóng đá chuyên nghiệp 11 người thế nào? Hãy cùng #SportX tìm hiểu và trả lời những câu hỏi này nhé!
Việt vị là gì?
Việt vị (Tiếng Anh: Offside) là một tình huống phạm lỗi thường gặp của cầu thủ bóng đá khi nhận bóng để tiến công ở sân đối phương mà phía trước không có hai cầu thủ của đối phương (tức nhận bóng phía dưới hàng hậu vệ của đối phương, khi trước mặt chỉ còn thủ môn của đối thủ).
Ở Việt Nam thì vẫn có tranh cãi về từ ngữ để chỉ lỗi việt vị là “Việt vị” hay “Liệt vị“. Tuy nhiên theo các từ điển tiếng Việt thì chỉ có từ Việt vị là có ý nghĩa và hoàn toàn không có từ Liệt vị trong từ điển.
Điều đó có nghĩa là từ tiếng Việt chính xác để chỉ lỗi việt vị là Việt vị. Từ Liệt vị là một từ được sử dụng sai do trước đây nhiều người đã phát âm sai.
Luật việt vị trong bóng đá 11 người mới
Luật việt vị được quy định rõ trong điều 11, luật thi đấu bóng đá ban hành bởi VFF (liên đoàn bóng đá Việt Nam). Để giúp các bạn có thể hiểu rõ hơn về luật việt vị thì dưới đây SportX sẽ giới thiệu, diễn giải một cách chi tiết.
Vị trí việt vị
Việt vị là một lỗi rất khó để có thể phạt một cách chính xác (dễ xảy ra sai sót). Vị trí việt vị trong bóng đá là vị trí đáp ứng các điều kiện sau:
- Cầu thủ đứng ở phần sân của đối phương.
- Có ít hơn 2 cầu thủ của đội bạn đứng giữa cầu thủ và đường biên ngang cuối sân đội đối phương.
- Cầu thủ đó có tham gia vào pha bóng.
- Cầu thủ đó đứng ở hướng tấn công khung thành đội bạn.
Trong các điều kiện trên thì thủ môn được tính là một cầu thủ chơi ở vị trí thấp nhất của đối phương. Cầu thủ sẽ bị tính là việt vị nếu bất cứ bộ phận nào của cơ thể chạm bóng ở gần đường biên ngang hơn cầu thủ đối phương thứ 2 (thủ môn được tính là cầu thủ thứ 1).
Phạm lỗi việt vị
Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị coi là phạm luật việt vị và chỉ bị xử phạt nếu ở thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc chạm bóng, cầu thủ đó tham gia vào đường bóng đó một cách tích cực như:
- Tham gia vào tình huống bóng
- Cản trở cầu thủ đối phương
- Chiếm lợi thế trong tình huống việt vị
Dựa vào tình huống, quan sát và sự hỗ trợ của các trọng tài biên mà trọng tài chính sẽ nhận định cầu thủ có việt vị hay không. Tuy nhiên có những tình huống bóng rất nhanh và nhiều khi việc xử phạt việt vị chính xác là không dễ dàng với các trọng tài.
Chính vì vậy trong các trận đấu bóng đá hiện đại thì công nghệ VAR (Video Assistant Referee) được sử dụng để hỗ trợ trọng tài bắt lỗi việt vị chính xác hơn. Với rất nhiều góc quay video tốc độ cao thì công nghệ VAR sẽ mang lại sự chính xác tuyệt đối khi bắt lỗi việt vị trong các trận đấu quốc tế.
Trường hợp không bắt lỗi việt vị
Các cầu thủ đứng ở vị trí việt vị không bị phạt nếu nhận bóng trực tiếp từ các tình huống bóng như:
- Quả ném biên
- Quả phạt góc
- Quả phát bóng
Vị trí phạt việt vị
Khi các cầu thủ bị phạm lỗi việt vị thì trọng tài sẽ cho đội đối phương hưởng quả phạt gián tiếp tại nơi xảy ra lỗi. Quả phạt tại vị trí việt vị sẽ tuân theo luật đá phạt gián tiếp dưới đây:
- Tất cả các cầu thủ đối phương phải cách bóng tối thiểu 9,15m cho tới khi bóng vào cuộc, trừ khi họ đứng trên đường cầu môn đội mình giữa hai cột dọc.
- Bóng được coi là trong cuộc khi bóng đã được đá và di chuyển.
- Một quả phạt gián tiếp trong khu cầu môn phải được thực hiện trên đường giới hạn khu cầu môn song song với đường biên ngang, tại điểm gần với vị trí phạm lỗi nhất.
- Bàn thắng chỉ được công nhận nếu trước khi bóng vào cầu môn đã chạm một cầu thủ khác:
- Nếu một quả phạt gián tiếp, bóng trực tiếp vào cầu môn đối phương, đội đối phương được hưởng quả đá phát bóng.
- Nếu một quả phạt gián tiếp, bóng trực tiếp vào cầu môn đội đá phạt, đội đối phương được hưởng quả phạt góc.
Luật việt vị trong bóng đá 7 người
Bóng đá 7 người là bóng đá không chuyên thường được tổ chức trên sân cỏ nhân tạo. Tuy nhiên luật việt vị trong bóng đá 7 người vẫn được ban hành và quy định cụ thể tại điều 11 luật bóng đá 7 người do Ủy ban thể dục thể thao như sau:
1. Một cầu thủ ở vị trí việt vị khi cầu thủ đó đã di chuyển qua đường 13m thuộc phần sân đối phương và chiếm vị trí gần đường biên ngang sân đối phương hơn bóng, trừ trường hợp:
a. Nếu có 2 cầu thủ đối phương cùng đứng gần đường biên ngang như mình.
b. Nhận bóng do cầu thủ đối phương chủ động chuyền đến.
c. Nếu nhận bóng trực tiếp từ quả phát bóng, phạt góc, ném biên, thả bóng của trọng tài.
2. Một cầu thủ ở vị trí việt vị có thể chưa bị coi là phạm luật. Cầu thủ đó chỉ bị phạt việt vị nếu vào thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc khống chế bóng, cầu thủ đó – theo nhận định của trọng tài – có hành vi chủ động trong việc:
a. Tham gia vào tình huống trận đấu.
b. Gây trở ngại cho cầu thủ đối phương.
c. Tìm cách chiếm lợi thế trong vị trí việt vị.
3. Nếu có cầu thủ phạm luật việt vị, trọng tài cho đội đối phương hưởng quả phạt trực tiếp.
4. Đường 13m của phần sân được xác định bởi đường thẳng chạy suốt bề ngang sân, song song và cách đều đường biên ngang 13m.
Những quyết định thi hành Luật:
1. Phạt cầu thủ việt vị không tính ở thời điểm nhận bóng, mà xác định vào thời điểm đồng đội chuyền bóng về hướng cầu thủ đó. Như vậy một cầu thủ không ở vị trí việt vị trong thời điểm đồng đội chuyền bóng hay đá phạt và đã chạy nhanh hơn bóng thì không vi phạm lỗi việt vị.
2. Một cầu thủ đứng ngang hàng với một cầu thủ đối phương và có một cầu thủ đối phương khác đứng gần đường biên ngang sân đối phương hơn hoặc đứng ngang với 2 cầu thủ đối phương cuối cùng, thì không bị coi là ở vào vị trí việt vị.
3. Trong khi áp dụng luật việt vị, các trợ lý trọng tài chỉ căng cờ báo việt vị khi họ đã xác định rõ cầu thủ phạm luật việt vị. Do đó trong trường hợp còn nghi ngờ, các trợ lý trọng tài không được tham gia vào tình huống đó.
– Kết luận: Như vậy bóng đá không chuyên 7 người trên sân mini cỏ nhân tạo cũng có luật việt vị. Về cơ bản thì luật việt vị trên sân 7 người và sân 11 người là giống nhau. Tuy nhiên các đơn vị làm luật cũng đã nghiên cứu và có một số điều chỉnh để luật việt vị phù hợp hơn trên sân 7.
Phá bẫy việt vị thế nào?
Trong bóng đá chuyên nghiệp thì các đội bóng thường dựa vào luật việt vị để tổ chức hàng phòng ngự. Hàng phòng ngự sẽ được đào tạo để có thể thiết lập các bẫy việc vị nhằm vô hiệu hóa tiền đạo tấn công của đối phương.
Trong khi đó các cầu thủ tấn công thì sẽ được đào tạo cách để phá các bẫy việt vị do đối phương tạo ra. Việc phá bẫy việt vị là không dễ tuy nhiên cũng có nhiều cách để phá bẫy việt vị đã được tạo ra.
Xem thêm: Các Vị Trí Trong Bóng Đá | Tên tiếng Anh, ký hiệu viết tắt
Nguồn bài viết: SportX.vn